Internationale Dag van Vrouwen en Meisjes in de Wetenschap

Als je wel eens een fysiek college in een volle collegezaal hebt meegemaakt zal je vast zijn opgevallen dat onder de Pedagogische Wetenschappen en Academische Pabo studenten weinig mannen te vinden zijn. Maar als je kijkt naar de wetenschap in zijn totaliteit is er nog steeds sprake van een genderkloof tussen mannen en vrouwen. Daarom heeft de Verenigde Naties in 2015 11 februari uitgeroepen tot Internationale Dag van Vrouwen en Meisjes in de Wetenschap. Het zal je na het lezen van deze inleiding vast niet verbazen dat de blog daarom deze week over vrouwen in de wetenschap zal gaan.

Misschien vraag je je nu af waarom zo’n dag nodig is? Hier zijn verschillende redenen voor: ten eerste blijkt dat hoe hoger op de hiërarchische ladder binnen de wetenschap je kijkt, hoe minder vrouwen vertegenwoordig zijn. Ook zijn vrouwen nog steeds ondervertegenwoordigd in de wetenschap in zijn totaliteit. Wereldwijd is slechts 30% van de wetenschappelijk onderzoekers vrouw. Ook beïnvloeden stereotypen nog vaak de studiekeuze van meisjes. Uit onderzoek blijkt namelijk dat 83,8% van de filmpersonages met een baan binnen een STEM-werkveld mannelijk zijn. Door een gebrek aan rolmodellen en door de nog steeds heersende opvatting dat meisjes niet goed zijn in wiskunde en dat techniek meer iets is voor jongens, zijn meisjes minder geneigd om een carrière in de techniek of wetenschap te kiezen.

Als we even ver terug gaan in de tijd zie je dat vrouwen altijd al een bijdrage hebben geleverd aan de wetenschap. Tijdens de middeleeuwen waren kloosters bijvoorbeeld een plaats waar vrouwen soms werden opgeleid om bij te dragen aan wetenschappelijk onderzoek. Toen in de elfde eeuw de eerste universiteiten ontstonden waren deze vrijwel uitsluitend toegankelijk voor mannen, alleen Italië maakte hier een uitzondering in. Al sinds de oprichting van de Universiteit van Bologna in 1088 mochten vrouwen hier lezingen volgen. In Nederland mocht Anna Maria van Schurman in 1636 als eerste vrouw colleges volgen, maar dit mocht zij alleen vanachter een gordijn doen. Aletta Jacobs was feitelijk gezien dus niet de eerste vrouwelijke student, maar wel de eerste vrouw die een universitaire studie succesvol afrondde. Een andere belangrijke vrouw in de geschiedenis van de Nederlandse wetenschap is Johanna Westerdijk. Zij werd in 1917 de eerste vrouwelijke hoogleraar in Nederland.

Tegenwoordig bestaat sinds 2012 bestaat het L’Oréal-Unesco ‘For Woman in Science’ programma. Ieder jaar ontvangen 5 prominente vrouwelijke wetenschappers vanuit dit programma een award. Deze prijzen worden gezien als de hoogste internationale onderscheiding specifiek gericht op vrouwen in de wetenschap. Ook reikt dit programma jaarlijks 275 beurzen uit aan jonge vrouwelijke onderzoekers zodat zij hun veelbelovend onderzoek kunnen voortzetten.

Mocht je meer interesse hebben in dit onderwerp valt er nog veel meer over te lezen op de website van de United Nations. Op internet kan je ook de documentaire ‘Mevrouw de Professor’ vinden. Deze documentaire uit 2012 gaat over het lage percentage vrouwen in hogere posities in de wetenschap.