Licht Verstandelijke Beperkingen
Aanstaande maandag op 30 mei wordt er door de AlumniCommissie een hele interessante lezing georganiseerd. Deze gaat namelijk over het communiceren met mensen met een verstandelijke beperking. Dit kan heel belangrijk zijn voor studenten van Pedagogische Wetenschappen die later met kinderen gaan werken die verstandelijk beperkt zijn (denk hierbij bijvoorbeeld aan sommige kinderen op het autismespectrum), maar ook voor studenten die later besluiten om met volwassenen met een licht verstandelijke beperking te gaan werken. Met een kwalificatie als orthopedagoog kan je op zulk soort plekken namelijk ook aan de slag.
Allereerst is het belangrijk om te weten welke mensen nou precies binnen deze doelgroep vallen. Welke mensen zijn er wel verstandelijk beperkt, en welke niet? Als het gaat om een verstandelijke beperking wordt in het algemeen gesproken over een ontwikkelingsstoornis. De ernst van deze ontwikkelingsstoornis (en dus de achterstand die de persoon met de verstandelijke beperking heeft) wordt door middel van hun IQ-score bepaald. Hierin zijn vier niveaus te onderscheiden.
Mensen met een licht verstandelijke beperking zijn mensen met een IQ tussen de 50 en 75. De meeste van deze mensen kunnen nog wel zelf werken, voor zichzelf zorgen en vrijetijdsactiviteiten uitvoeren. Er is hier vaak alleen ondersteuning nodig bij complexere taken of grote beslissingen (bijvoorbeeld over hun gezondheid).
Mensen met een matig verstandelijke beperking hebben een IQ tussen de 35 en 50. Deze mensen hebben al aanzienlijk meer ondersteuning nodig dan mensen met een licht verstandelijke beperking. Zo hebben zij sociaal meer moeite en zal er ondersteuning vereist zijn om zelf te werken of voor zichzelf te kunnen zorgen.
Als mensen een IQ van tussen de 20 en 35 hebben, wordt er gesproken van een ernstige verstandelijke beperking. Bij deze mensen is er vaak een stuk minder begrip van taal en is de communicatie minder eenvoudig. Zij zullen gedurende het hele leven uitgebreide ondersteuning nodig hebben bij het oplossen van problemen.
Het laatste niveau betreft mensen met een IQ onder de 20. Dit wordt een zeer ernstige verstandelijke beperking genoemd. Zij hebben vaak nauwelijks inzicht in communicatie (dan wel gesproken taal dan wel gebarentaal), maar begrip van eenvoudige instructies/gebaren is nog wel mogelijk. Deze groep is afhankelijk van anderen voor alle aspecten van de persoonlijke verzorging, gezondheid en veiligheid.
Zo valt dus al te zien dat er grote verschillen zijn tussen deze verschillende groepen. Vanzelfsprekend is dan ook dat er even grote verschillen zullen zijn wat betreft de communicatie met deze verschillende groepen. Tijdens de workshop zal specifiek worden besproken welke manieren van communicatie er mogelijk zijn voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Bij de andere drie groepen zijn deze strategieën uiteraard niet op dezelfde manier van toepassing. Om hier toch een beetje een idee van te kunnen vormen, zal er kort worden aangegeven hoe je met mensen met een matige, ernstige of zeer ernstige verstandelijke beperking kan communiceren.
Bij mensen met een matige verstandelijke beperking zijn er een aantal tips die je kan hanteren om de communicatie makkelijker te doen verlopen. Zo is het handig als je bij hen wat langer de tijd neemt om te praten, het tempo van het gesprek te verlagen en eenvoudige en korte zinnen gebruikt die voor de cliënt overzichtelijk zijn.
Bij mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking is het met name belangrijk dat er gebruik gemaakt kan worden van communicatiehulpmiddelen op maat. Dit betekent dat er communicatiemiddelen gebruikt worden die passen bij de sterke kanten van de cliënt. Zo kan er bijvoorbeeld gebruikt gemaakt worden pictogrammen om bepaalde keuzes of activiteiten te representeren of kan een cliënt gebarentaal worden aangeleerd. Aangezien veel van de mensen in deze groep vaker dan gemiddeld ook een motorische beperking en/of zintuigelijke beperking hebben, is het extra belangrijk om goed te kijken welke methode van communicatie bij de specifieke cliënt aansluit en haalbaar is.
Voor mensen met een licht verstandelijke beperking ligt dit uiteraard weer volledig anders. Als je daar interesse in hebt, kun je je nog altijd aanmelden voor de workshop van aanstaande maandag!
