Kindermishandeling vanuit verschillende visies

Lieve leden, vorige week was er een super interessant symposium over kindermishandeling. Mocht je deze gemist hebben, geen paniek, de blog van deze week zal voor een groot deel overlappen. Vandaag bekijken we, net zoals tijdens het symposium, kindermishandeling vanuit verschillende hoeken; vanuit de hoek van een ervaringsdeskundige, van een docent en van een onderzoeker.

Om alle theorie rondom kindermishandeling weer even scherp te krijgen beginnen we eerst met de betekenis van kindermishandeling en de statistieken. 

Kindermishandeling is elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard door de ouder of een ander persoon waarvan het kind afhankelijk is. Dit kan actief en passief zijn met als gevolg dat er ernstige schade ontstaat of dreigt te ontstaan bij de minderjarige in de vorm van psychisch of fysiek letsel. Hieronder vallen fysieke mishandeling, fysieke verwaarlozing, psychische mishandeling, psychische verwaarlozing en seksueel misbruik. 

In 2017 werden 90.000 tot 127.000 kinderen blootgesteld aan een vorm van kindermishandeling, dus ongeveer 3% van alle kinderen in Nederland. Let wel op, dit zijn alleen de meldingen die zijn gemaakt door professionals. Hiervan was 36% emotionele verwaarlozing, 24% fysieke verwaarlozing, 11% emotionele mishandeling, 18% fysieke mishandeling, 4% seksueel misbruik en de laatste 7% is overig. 

Dan gaan we eerst kijken vanuit de blik van een ervaringsdeskundige. Tijdens het symposium vertelde een eravingsdeskundige over haar ervaring met kindermishandeling, waar we twee aspecten gaan uitlichten: de gevolgen van kindermishandeling en coping. Ze vertelde heel mooi over de verschillende manieren van coping. 

Iedereen gaat anders om met een situatie, dus er zijn ook veel verschillende manieren van coping. Denk hierbij aan steun van vrienden, muziek luisteren, zichzelf terugtrekken, maar ook zelfbeschadiging. Uit het symposium bleek dat de meeste kinderen zich gehoord willen voelen, dus het is belangrijk om een luisterend oor te bieden en een veilige haven te zijn. Kindermishandeling brengt ook veel gevolgen met zich mee. Sommige mensen zijn sneller bang, of schrikken sneller. Het kan zijn dat mensen heel zelfstandig zijn, vroeg uit huis gaan of moeite hebben met relaties. Soms hebben mensen fysieke gevolgen, zoals migraine. 

De ervaringsdeskundige noemde haar studiekeuze bij de gevolgen. Ze is gemotiveerd om kinderen te helpen die hetzelfde meemaken, dus ze studeert nu pedagogische wetenschappen.

Nu gaan we kijken vanuit de blik van een docent. Er zijn verschillende signalen bij een kind die een mogelijk gevolg zijn van kindermishandeling. Fysieke signalen zijn bijvoorbeeld blauwe plekken op vreemde plekken, oververmoeid, problemen met zindelijkheid, honger etc. Een kind kan ook opeens heel druk worden of juist heel stil zijn. Het kan agressief worden naar andere kinderen of heel bang. Helaas weten weinig docenten de signalen van kindermishandeling en worden ze vaak over het hoofd gezien. Gemiddeld zijn er per klas ongeveer 2 kinderen slachtoffer van kindermishandeling. Mocht je alle signalen rustig even willen lezen, onderaan staat een linkje! 

De spreker, die de visie van een docent vertelde, zei dat ze op de basisschool waar zij heeft gewerkt huisbezoeken deed en dat dit heel fijn was om een goed beeld te krijgen van de thuissituatie. Deze bezoeken waren wel vooraf gepland, dus ouders zouden alles netjes kunnen maken voor het bezoek, maar toch is dan vaak wel te merken aan de sfeer of er iets speelt thuis of niet. Ze zei ook dat ze baalde dat we dit niet meer doen in Nederland. Ook op school is het mogelijk om te zien dat er iets speelt. Als een kind bijvoorbeeld tekent of met poppen speelt weerspiegelen ze vaak de situatie thuis in het spel. Onze spreker heeft op het moment dat ze een vermoeden had van kindermishandeling een soort rollenspel gespeeld met een kind, waarin zei het kind speelde en het kind de ouder was. Aan de manier waarop het kind ‘ouder’ was, was te merken dat er thuis iets niet helemaal goed was. 

Dan nu de blik van de onderzoeker om mee af te sluiten. Er zijn verschillende interventies ontwikkeld voor de preventie van kindermishandeling. Een van deze interventies is NIKA. Dit is een huisbezoekprogramma, waarbij camera’s in huis worden geplaatst, waarmee de situatie thuis in de gaten gehouden wordt. Dit wordt gedaan bij gezinnen waar de situatie uit de hand dreigt te lopen. Na een bepaalde tijd worden de videobeelden samen met de ouders bekeken. Hierdoor krijgen ze een goed beeld van de situatie thuis en hier wat aan kunnen doen. Veel ouders zeggen dat deze interventie hun ogen heeft geopend. Ook wordt er, als nodig, Eye movement desensitization and reprocessing (EMDR) aangeboden. Bij kindermishandeling kan er ook sprake zijn van intergenerationele overdracht. Door deze interventie kunnen ouders hun eigen trauma verwerken om vervolgens mishandeling van hun eigen kinderen te voorkomen of te stoppen en een start te maken met het verbeteren van de relatie met hun kind.

Wij hopen dat jullie dit een interessant blog vonden en laten wij als (toekomstige) pedagogen ons steentje bijdragen aan de preventie van kindermishandeling.

Liefs,

De PubliCo

https://www.nji.nl/sites/default/files/2021-05/signalenkm4tot12.pdf