Poëzieweek

            Binnenkort (van 27 januari tot 2 februari) is het Poëzieweek in Nederland. Waarschijnlijk niet de meest welbekende dag/week/maand. Misschien zelfs een beetje achtergesteld (zoals Juli blijkbaar ook de ‘maand van de hotdog’ is). Dit jaar is echter al de 10^e editie van deze week, en daarmee ook een lustrumeditie. Geen beter moment dus om wat meer te leren over een Poëzieweek eigenlijk inhoudt.

            De week van de poëzie begint op 27 januari. Deze dag staat ook wel bekend als de Nederlandse Gedichtendag. Dit jaar staat de week in het thema van de natuur (ook wel bekend als de enige locatie die je nog wel mag bezoeken in deze zoveelste lockdown). Het Poëziegeschenk van 2022 wordt geschreven door Ramsey Nasr, bekend dichter, schrijver en acteur. Dat is natuurlijk allemaal leuk en aardig, maar wat moeten wij als pedagogen nou met zo’n week?

            Het antwoord is: Genoeg. De Poëzieweek biedt docenten een goede kans om met hun klas aan de slag te gaan met poëzie. Op de website van Stichting Lezen zijn dan ook genoeg mogelijke opties te vinden over hoe zo’n les ingericht kan worden. Kinderen ervaren bovendien ook meerdere voordelen van het lezen en schrijven van poëzie:

1. Poëzie helpt met het ontwikkelen van de vroege geletterdheid – Kinderen leren door middel van gedichten al vroeg rijmen en ontwikkelen een goed gevoel voor ritme in taal.
2. Poëzie ondersteunt de ontwikkeling van geheugen – Dit geldt met name voor welbekende kinderliedjes/rijmpjes die we allemaal van jongs af aan kunnen meezingen.
3. Poëzie moedigt kinderen aan om met woorden en taal te spelen – Door poëzie te lezen, leren kinderen hoe woorden kunnen worden gemanipuleerd/veranderd om te rijmen. Wanneer ze zelf gedichten gaan schrijven, zijn ze hier ook mee bezig!
4. Poëzie helpt beginnende lezers – Het lezen van gedichten kan minder intimiderend overkomen dan het lezen van proza, omdat deze vaak kort en krachtig zijn. Het gebruik van ritme en rijm zorgt er ook voor dat kinderen woorden makkelijker kunnen herkennen/uitspreken.
5. Poëzie biedt plaats voor gevoelens – Zowel het schrijven als lezen van poëzie biedt kinderen een plaats om hun gevoelens te herkennen of op te schrijven. Dit is met name goed voor leerlingen op het middelbaar onderwijs.

Oftewel, als pedagoog is een interesse in poëzie misschien zo verkeerd nog niet. En dan is de Poëzieweek precies het juiste moment om te beginnen. Dit kan op verschillende manieren. Je kan jezelf langzaam tot poëzie introduceren als je hier voorheen weinig mee te maken had door kinderpoëzie te lezen. Deze poëzie is minstens net zo “poëtisch” en interessant als poëzie voor volwassenen, maar waarschijnlijk wel een stuk beter te lezen.  Een goede start zou je bijvoorbeeld kunnen maken door de boeken van dichter Edward van den Vendel te lezen (de eerste gedichtenbundel die ik ooit gelezen heb, was zijn ‘Superguppie’). Hierbij bijgevoegd is het gedicht ‘Koffie’ uit die bundel om een beetje een gevoel te geven hoe poëzie voor kinderen kan worden vormgegeven.

Maar misschien wil je wel liever direct zelf aan de slag gaan. Dit is ook altijd mogelijk. Misschien kun je zelfs wel een gedicht bedenken in het thema van de Poëzieweek: natuur. Pak pen en papier (of je telefoon natuurlijk), ga naar buiten en laat je creativiteit de vrije loop. Sommige mensen hebben een aangeboren gevoel voor taal, en zullen zodra ze eenmaal aan de slag zijn gelijk allemaal goede ideeën krijgen. Als je het echter moeilijker vindt om inspiratie te vinden, maar wel graag zou willen schrijven, wees dan ook niet getreurd! De methode ‘Freewriting’ is voor jou waarschijnlijk ideaal. Bij deze stijl van schrijven schrijf je alles op wat je denkt. Zonder filter, zonder corrigeren. Gewoon alles opschrijven wat in je opkomt. Vaak zijn mensen zonder inspiratie namelijk niet ongeïnspireerd, maar simpelweg te kritisch ten opzichte van zichzelf. Dit is een goede oefening om jezelf wat meer je eigen ding te laten doen.

Oftewel, de Poëzieweek biedt genoeg kansen voor zowel kinderen als volwassen pedagogen om lekker met taal aan de slag gaan. En wil je nou liever geen kinderboeken aanschaffen, en vind je het buiten maar een beetje koud? Koop dan een boek bij een Nederlandse boekhandel (€12,50+) en ontvang het Poëziegeschenk van Ramsey Nasr er gratis bij!